Unia Europejska przyjęła kilka pakietów środków ograniczających(1)wobec Federacji Rosyjskiej w związku z rosyjską wojną agresywną przeciwko Ukrainie, a także wobec Republiki Białorusi w związku z sytuacją na Białorusi. Wszystkie te środki muszą być wdrażane skutecznie zarówno przez właściwe organy, jak i przez podmioty gospodarcze z UE.
Środki te przewidują zakaz bezpośredniego oraz pośredniego przywozu lub wywozu określonych towarów oraz świadomego i umyślnego udziału w działaniach mających na celu obejście tego zakazu. Zobowiązują one również państwa członkowskie do stosowania sankcji za naruszenia tych przepisów.
W związku z ryzykiem obchodzenia tych środków podmiotom gospodarczym w UE zaleca się wprowadzenie odpowiednich środków należytej staranności będących do ich dyspozycji, aby zapobiec takiemu obchodzeniu środków:
- poprzez wywóz do państw trzecich, z których towary takie można łatwo przekierować do Rosji i Białorusi; szczególną uwagę należy zwrócić na wywóz takich towarów do krajów Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej (EUG, w skład której oprócz Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi wchodzą Republika Armenii, Republika Kazachstanu i Republika Kirgiska), ponieważ towary w każdym państwie członkowskim EUG znajdują się w swobodnym obrocie w całej EUG;
- poprzez przywóz z państw trzecich, z których towary takie można łatwo przekierować do UE, w szczególności gdy kraje te nie stosują ograniczeń w przywozie z Rosji i Białorusi; dotyczy to w szczególności towarów przywożonych z innych krajów EUG.
Środki należytej staranności, których wprowadzenie zaleca się eksporterom i importerom, to m.in. wprowadzenie do umów przywozu i wywozu postanowień wymagających upewnienia się, że ewentualne przywożone lub wywożone towary nie są objęte ograniczeniami. Środki mogą przykładowo przybrać postać oświadczenia, że przestrzeganie takiego postanowienia jest zasadniczym elementem umowy, lub klauzul umownych zobowiązujących importera z państwa trzeciego do tego, aby nie wywozić danych towarów do Rosji lub Białorusi oraz nie odsprzedawać danych towarów żadnemu partnerowi handlowemu będącemu stroną trzecią, który nie podejmie zobowiązania do niewywożenia danych towarów do Rosji ani Białorusi pod rygorem odpowiedzialności w przypadku dokonania ponownego wywozu tych towarów do tych krajów.
Podmioty gospodarcze powinny wziąć pod uwagę fakt, że aby zapobiec obchodzeniu tych przepisów, organy celne UE mogą przeprowadzać bardziej rygorystyczne kontrole, a także mogą żądać przekonujących dowodów na to, że dane towary nie są przywożone z Rosji i Białorusi ani wywożone do Rosji i Białorusi przez państwa trzecie.
(1)https://www.sanctionsmap.eu/#/main
1.4.2022 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 145 I/1
